vat li trong van hoc

Thúy Kiều đã đính ước với Kim Trọng, nhưng vì gia đình bị nỗi oan nên Thúy Kiều phải bán mình chuộc cha. Thúy Kiều nhờ em là Thúy Vân thay mình lấy Kim Trọng. Sau 15 năm luân lạc, Kim Trọng lần hồi tìm lại được Thúy Kiều. Trong bữa tiệc đoàn viên, có đông đủ cả nhà, Thúy Vân (đã lấy Kim Trọng) đứng lên phát biểu:


Ở SÁCH TRUYỆN KIỀU, NHÀ XUẤT BẢN giáo dục 1972, phía dưới đoạn thơ này (trang 168) có chú thích: Phận cải, duyên kim: Hạt cải để gần hổ phách thì bắt vào hổ phách, đá nam châm hút cái kim. Ý NÓI TÌNH DUYÊN GẮN BÓ.

Về mặt vật lý ta biết rằng hổ phách là nhựa hóa thạch của cây lá kim (tùng, bách, thông) có nhiều màu sắc: vàng, đỏ, đen, trắng, da cam, xanh... Ðó là nguyên liệu quý của mỹ nghệ thủ công. Hổ phách là chất cách điện tốt, rất dễ tích điện do ma sát, do đó hút hạt cải (tương tự như thanh êbônit cọt xát vào len, hút mảnh giấy vụn bằng lực hút tĩnh điện).

Ðá nam châm là đá tự nhiên, cơ bản chứa oxyt sắt có từ tính rất mạnh. Ðá này có tên là manhêtit, danh từ magnetism nghĩa là từ học xuất phát từ tên của loại đá này. Cây kim bằng sắt nên nam châm hút (lực từ). Người xưa đã đưa các lực vật lý vào thơ văn để nói đến gắn bó tình duyên.